ADDIE Tasarım Modeli
nedir?
ADDIE tasarım modeli, eğitsel bir materyalin planlanmasından
oluşturulmasına, oluşturulmasından uygulanmasına ve son olarak
değerlendirilmesine kadar, içerisine aynı zamanda öğreneni, öğreteni ve hatta
dış etkenleri de alan bir öğretim tasarımı modelidir. ADDIE ismi, modelin
içerdiği basamaklardan gelmektedir. Bu basamaklarda yazılan raporlar, uygulanan
anketler ve söyleşiler tasarlanacak olan dersin güvenilir veriler üzerine inşaa
edilmesini sağlamakla birlikte; tasarımcıya bir kaynak oluşturmaktadır.
Analysis ( Analiz )
Design (Tasarım)
Development
(Geliştirme)
Implementation
(Uygulama)
Evaluation
(Değerlendirme)
Analiz(Analysis)
Hemen hemen herkes bilir ki; üretimin olduğu yerde “PLAN”
vardır. İşte ADDIE modelindeki plan kısmı Analiz aşamasıdır. Analiz aşaması,
inşa edilecek bir binanın temeli gibi düşünülse az değildir. Öğretimde gerek
öğreteni; gerekse öğreneni ilgilendirecek ve etkileyecek her unsur
incelenmelidir.
Analiz aşamasında incelenmesi gereken unsurlar:
Öğrencilerin dersten alması gereken kazanımlar,
İhtiyaç analizi,
Öğrenci analizi,
Öğrenmenin gerçekleşeceği ortam analizi,
İçerik analizi,
Medya analizi şeklindedir.
Yukarıda saymış olduğum unsurların incelemeleri, bu
incelemelerin yapıldığı kaynaklar ve belgeler Analiz Raporu olarak düzenli bir
hale getirilmektedir.
Tasarım (Design)
Analizi yapılan öğretimin, ikinci aşaması tasarımdır.
Modelin tasarım aşamasında, öğretimin tasarımı planlanır ve ilk tasarımlar
yapılır. Bu aşamada hazırlanan tasarımlar ve tasarımda kullanılacak unsurlar,
analiz aşamasında elde edilen ihtiyaç verilerini karşılayacak şekilde
olmalıdır. Yine bu aşamada da detaylı bir rapor yazılmaktadır. ( Tasarım
Raporu)
Tasarım Aşamasında İncelenmesi Gereken Unsurlar:
Değerlendirme araçları,
Öğrenme bileşenleri ( öğrenmenin hangi ilkeler doğrultusunda
gerçekleşeceğinin, hangi değerlendirme aktiviteleri ile destekleneceğinin,
hangi öğrenme modelinin kullanılacağının belirlendiği aşamadır.)
Öğretim teknikleri,
İçerik,
Kullanılacak her bir tasarım öğesinden sahne örnekleri
(storyboard),
Ders sonunda elde edilmesi planlanan kazanımlar şeklindedir.
Geliştirme
(Development)
İlk tasarımı yapılan materyallerin geliştirilme süreci bu
aşamada geçmektedir. Tasarım aşamasında yapılan temel tasarım, bu aşamada genişletilerek;
öğretim materyallerinin son hali hazırlanmış olur.
Uygulama(Implementation) ve
Değerlendirme(Evaluation)
Geliştirme aşamasında tasarımı biten materyallerin uygulanma
süreci bu aşamada yapılır. Bu aşamada öğrenen kişi materyalleri kullanırken
öğretim tasarımcısı da kendisini inceler. Ve materyalin kullanılırlığı,
içerikteki eksikleri ya da varsa fazlalıkları, öğrencinin edinmiş olduğu
kazanımları gözlemleyebilir. Notlar alır. Değerlendirme aşaması için hazırlamış
olduğu çizelgesinde hangi kazanımları ne kadar sürede edindiği gibi detaylı
bilgileri not eder.
Uygulama kısmında değerlendirme aşamasının yapılması,
materyalin öğretime tam hazır olması için önemlidir.
Değerlendirme aşamasında incelenmesi gereken başlıca
unsurlar:
Öğretimi değerlendirmede kullanılan teknikler,
Öğretim tasarımının ( materyallerin ) değerlendirilmesi,
Kazanımların değerlendirilmesi,
Bu incelemelere göre yapılması gereken değişiklikler
şeklindedir.
Bu aşamalar sırası ile dikkatli bir şekilde tamamlandıktan
sonra öğretim materyalinin hazırlanmasında analiz aşamasından değerlendirme
aşamasının sonuna kadar kullanılan kaynaklar, yapılan analizler, hazırlanan
belgeler tek bir rapor haline getirilir. Final raporu dediğimiz bu rapor,
tasarladığımız materyalin hangi ihtiyaçlara, kimlere hangi koşullarda, ne gibi
içeriklerle ya da ne tür ilkeler doğrultusunda hazırlandığı gibi unsurlar başta
olmak üzere; öğretimin gerektirdiği her ayrıntıyı içermelidir.